Digitalisatie in de bouw: hoe staat de bouw er in 2024 voor?

De bouw- en infrasector zijn branches die continu in beweging zijn en voor grote uitdagingen staan. Denk bijvoorbeeld aan de aanhoudende stikstofproblematiek, de Wet Kwaliteitsborging (WKB) die per 1 januari van dit jaar ingevoerd is en de nog steeds grote personeelstekorten in de sector. Daarnaast is er de roep om verduurzaming, energie-efficiency en klimaatneutraal bouwen, wat nodig is om de klimaatverandering te tackelen.

Steeds meer partijen binnen de bouw zijn er intussen van overtuigd dat het gebruiken van slimme digitale oplossingen dé manier is om de vraagstukken en uitdagingen van de toekomst succesvol aan te pakken. Digitale technieken scheppen de mogelijkheden om de productiviteit van de sector te verhogen en in een sneller tempo te innoveren.

Lees hier alles over digitalisering in de bouw.

Digitaal gereedschap

Veel bouwbedrijven zijn al begonnen met het digitale transformatieproces dat veel sectoren en ons dagelijkse leven ingrijpend verandert. Vrijwel alle bouwbedrijven werken met laptops of tablets op de bouwplaats en voor het monitoren van de prestaties van gebouwen en infrastructuur is Internet of Things (IoT) ondertussen dagelijkse kost. Hoewel IoT inmiddels een bekende term is in de bouwsector, blijft de integratie van slimme sensoren en apparaten groeien. Via sensoren worden gegevens verzameld over het energieverbruik, de luchtkwaliteit en andere belangrijke factoren die van invloed zijn op de prestaties van gebouwen. Geavanceerde domotica-systemen zorgen voor meer energie-efficiency en een vergroot comfort.

Gebruik van bouwdata

Meer digitalisering leidt tot meer data en dat is een goede zaak. Data zorgt voor inzicht en overzicht, waardoor projectplanningen eenvoudiger zijn aan te passen en tijdiger bij te sturen. Bovendien is data essentieel om de efficiency van gebouwen te verbeteren. Door, onder andere met behulp van sensoren, real time data te genereren, worden knelpunten of problemen eerder ontdekt en opgelost. Zo realiseer je een efficiënter bouwproces en lagere faalkosten. Data-analyse geeft bovendien goed inzicht in patronen en trends. Hiermee kun je verbetering realiseren in je proces, maar ook op het gebied van duurzaamheid. Goede data-analyses geven je ook de mogelijkheid om faalkosten in kaart te brengen en zo je marges te verhogen.

De grote uitdaging – eentje waar veel partijen binnen de bouwsector nog steeds mee worstelen – is het halen van de juiste inzichten uit de berg aan statische en dynamische data.

Het potentieel aan waardevolle informatie waaruit de bouwsector kan putten is groter dan ooit. Vroeger bestond het informatielandschap vooral uit statische data (data die niet veranderen in de loop van de tijd zoals gebruikte materialen of de constructiewijze van een bouwwerk). Tegenwoordig hebben bouwbedrijven een schat aan dynamische data tot hun beschikking. Denk bijvoorbeeld aan informatie over energiezuinigheid of de scheurbelasting van een bouwwerk door geleidelijke degradatie van het materiaal en de constructie.De grote uitdaging – eentje waar veel partijen binnen de bouwsector nog steeds mee worstelen – is het halen van de juiste inzichten uit de berg aan statische en dynamische data. En dat is makkelijker dan je denkt, als je de juiste tools gebruikt. Tools die zo slim zijn, dat ze herkennen waar jouw waardevolle informatie zich bevindt en die je helpen je processen te verbeteren. Het gericht inzetten van de juiste informatie toont of je op het moment efficiënt werkt, vertelt je op welke onderdelen je nog winst kunt pakken en stelt je in staat om voorspellende analyses los te laten op het gedrag en de duurzaamheid van bouwwerken.

DMS, CDE of samenwerkingsplatform

Al die beschikbare data moet natuurlijk ergens veilig opgeslagen worden, waar het makkelijk terug te vinden is en makkelijk gebruikt kan worden. De meeste professionele bouwers werken daarvoor met een document management systeem. Digitalisering van processen zorg voor meer efficiency, besparingen in tijd en geld en betere samenwerking tussen bouwpartners in de keten. Via het DMS kunnen de betrokken partijen eenvoudig samenwerken, waarbij altijd actuele informatie gegarandeerd is. Met als eindresultaat: een hogere kwaliteit van de opgeleverde bouwwerken.

Voor de WKB is het essentieel om alles wat je doet goed vast te leggen en bijvoorbeeld ook een as-built dossier te kunnen opleveren. Ook de bedrijven die ESG-rapportage plichtig zijn, of van wie verantwoording hierover gevraagd wordt door partners in de keten, hebben baat bij een gebruiksvriendelijk systeem om alle werkwijzen en gebouwinformatie in vast te leggen.

Lees hier alles over documenten managen in de bouw.

Met ingang van 1 januari van dit jaar hebben bouw- en sloopbedrijven namelijk de plicht om de uitstoot van stikstofverbindingen te beperken.

Emissiereductieplicht

Een waterdicht systeem waarin alle opgeleverde resultaten én al het gebruikte materiaal wordt vastgelegd, is essentieel voor elke bouwer. Niet alleen voor een efficiënte uitvoering van de WKB, maar ook om te voldoen aan het Besluit bouwwerken en leefomgeving (Bbl). Met ingang van 1 januari van dit jaar hebben bouw- en sloopbedrijven namelijk de plicht om de uitstoot van stikstofverbindingen te beperken. Dit geldt weliswaar alleen voor bouwwerken waarvoor een omgevingsvergunning of melding vereist is, maar vraagt wel om goede documentatie, bijvoorbeeld in een DMS. Naast een document management systeem (DMS) of common data environment (CDE) om de diverse rapportages en prestaties te kunnen aantonen, zijn er verschillende technieken en hulpmiddelen die het bouwproces beter, makkelijker en/of efficiënter te maken. Denk aan:

Door het gebruik van machine learning en AI kunnen deze digitale tweelingen problemen voorspellen en optimalisatiemogelijkheden identificeren voordat ze zich in de fysieke wereld voordoen

Building Information Modeling (BIM) & Predictive Digital Twins

BIM blijft een essentiële pijler voor projectmanagement in de bouwsector. Opvallende spelers hierin zijn de zogenaamde Predictive Digital Twins. Deze geavanceerde systemen combineren BIM-gegevens met realtime sensoren en geavanceerde analyses om voorspellend inzicht te bieden in het gedrag en de prestaties van gebouwen gedurende hun hele levenscyclus. Door het gebruik van machine learning en AI kunnen deze digitale tweelingen problemen voorspellen en optimalisatiemogelijkheden identificeren voordat ze zich in de fysieke wereld voordoen, wat resulteert in efficiënter onderhoud, energiebesparing en een betere gebruikerservaring. Meer weten over BIM, lees dan de blog Wat is BIM?

AR, VR en 3D

Augmented reality (AR), virtual reality (VR), Artificiële Intelligentie (AI) en 3D prints, zijn al lang geen verschijnselen meer die alleen voorkomen in James Bond films. Al deze zaken zijn ook steeds vaker te vinden op de bouwplaats. AR en VR zijn ideale hulpmiddelen voor ontwerpen en visualisaties. AR en VR kunnen bijdragen aan een beter inzicht in het bouwproces en helpen bij het oplossen van complexe bouwproblemen. 3D printen is steeds gebruikelijker voor het fabriceren van elementen en onderdelen. Ook hier weer met als eindresultaat een snellere bouwtijd en lagere kosten.

Artificial Intelligence (AI)

Artificial intelligence (AI) wordt steeds prominenter in de bouwsector, met toepassingen variërend van het optimaliseren van projectplanning en -beheer tot het verbeteren van veiligheid op de bouwplaats en het (deels) automatiseren van taken zoals inspectie en kwaliteitscontrole. AI is daarmee een handig hulpmiddel voor het optimaliseren van bouwprocessen. Bijkomend voordeel; AI is zelflerend en wordt dus in het gebruik steeds slimmer.

Drones

Drones blijven een waardevol hulpmiddel voor de bouwsector, zij het met steeds geavanceerdere toepassingen. Naast het maken van luchtfoto’s voor het monitoren van de voortgang van projecten, worden drones steeds vaker ingezet voor taken zoals inspecties op hoogte, het creëren van 3D-modellen van bouwterreinen en het uitvoeren van thermografische analyses om energieverliezen te identificeren.

De bouwbedrijven die deze digitale stappen snel en efficiënt weten te zetten, hebben een concurrentievoordeel op de rest.

Op naar een datagedreven bouwsector

Hoewel digitalisering inmiddels ook in de bouwsector stevig wortel schiet, is er nog volop ruimte voor verbetering. Vooral op het gebied van datagedreven werken en het integreren van data en digitale systemen valt er nog veel te winnen. De bouwbedrijven die deze digitale stappen snel en efficiënt weten te zetten, hebben een concurrentievoordeel op de rest. Door het implementeren van nieuwe technologieën in de bouwsector, kan er worden bijgedragen aan een efficiënter en duurzamer bouwproces. Bovendien kunnen deze technologieën helpen bij het verminderen van kosten en het verbeteren van de kwaliteit van gebouwen en infrastructuur.

 Wil je meer van deze handige tips ontvangen? Schrijf je dan in voor onze nieuwsbrief.